Viết gì khi viết về Prime ;)

về mình.

Bài này mình viết cho mình, cho bạn đọc đã quen với Prime, từ những ngày còn sơ sài và nhiều sai sót. Vì dù gì, đây vẫn là một blog cá nhân, và mình – người đứng sau blog này, chưa bao giờ tự sự về blog của mình. Do đó, “mình” trong bài này, vừa là cá nhân mình, vừa là “prime”.

Nếu bạn có hứng thú, hãy lấy một cốc cà phê và xem qua vài chia sẻ nha!

Ngay từ đầu mình đã xây dựng PrimeCoffee là một nơi chia sẻ kiến thức về cà phê theo cách chuyên nghiệp và đậm tính học thuật, điều này đã giúp Prime đáp ứng nhu cầu tìm kiếm thông tin của một cộng đồng yêu thích cà phê và mong muốn tiếp cận kiến thức trong quá trình phát triển sự nghiệp. Đó là định hướng và là mục tiêu mà mình sẽ tiếp tục theo đuổi. Mặt trái của định hướng này là mình thường không bao giờ viết hoặc chia sẻ những bài viết mang tính cá nhân, bao gồm quan điểm, trải nghiệm hoặc cảm nhận chủ quan. Đây, có thể được xem là bài đăng đầu tiên trên Prime, được viết và chia sẻ với “đại từ nhân xưng ở ngôi thứ nhất”, là mình, thay vì “chúng mình” như thường thấy.

Trước hết, PrimeCoffee là một đứa con tinh thần, một mớ dữ liệu được tập họp trên môi trường internet, một vài tài liệu, sách in được xuất bản gần đây và có thể là một nhóm người cùng làm nên những buổi workshop chia sẻ kiến thức. Nhưng cá nhân mình hiểu rõ và luôn nhắc nhở chính mình rằng, Prime được định hình bởi bạn đọc, những người – với niềm đam mê cà phê, đã cùng gắn bó với trang tin này từ những ngày đầu tiên, Prime sẽ không thể tồn tại nếu thiếu đi đọc giả, những người giúp cho công việc của mình (dù chưa thực sự tốt) vẫn có ý nghĩa.

Mình bắt đầu Prime như một trang tin bán hàng (cà phê rang – tất nhiên rồi) sau đó viết những bài đầu tiên để chia sẻ kiến thức chính thống, đúng đắn về cà phê – trong thời điểm mà hầu hết các trang web có liên quan đến cà phê đều không dành sự tập trung cho độ chính xác của nội dung, hình ảnh, hay cách tổ chức bài đăng, dẫn nguồn tham khảo, v.v… Cách làm của mình khi đó là tìm kiếm trên google một một chủ đề, xem nhiều bài đăng từ nhiều trang web (thường là tất cả các kết quả trong trang tìm kiếm đầu tiên), và sau đó tổng hợp lại theo cách đơn giản, chi tiết nhất có thể kết hợp với nhiều minh hoạ trực quan. Theo thời gian, và tất nhiên là rất nhiều lần tinh chỉnh, thay đổi cấu trúc, làm mới giao diện và thậm chí là đổi cả tên miền (từ primecoffe thành primecoffea; mình và bạn có primecoffea.com – chỉ viết về cà phê như hôm nay.

Mình, và Prime đã bắt đầu theo cách tốn nhiều công sức như vậy, trong thời điểm chưa có Chat GPT thì Google translate là công cụ hữu ích nhất của mình (thực ra tới nay, vẫn vậy). Chỉ là sau nhiều năm làm việc, mình đã “thích nghi” và tích luỹ một số kinh nghiệm nhất định để tìm kiếm và khai thác thông tin hiệu quả hơn. Bạn có thể sẽ ngầm hiểu rằng mình thực sự rất đam mê, và xem đó là một phần quan trọng. Nhưng trên thực tế, mình không phải chuyên gia, không bắt đầu theo cách của một người làm cà phê thực thụ và không mê thức uống này nhiều đến vậy. Mình thiếu tất cả kiến thức trong mọi lĩnh vực liên quan đến cà phê từ những ngày đầu tiên, để rồi thông qua việc tìm đọc mình dần hiểu và yêu thích cà phê hơn, theo thời gian cà phê đã mở ra những hướng đi và cách làm khác; cà phê là nguồn cấp “sự tỉnh táo” và là đối tượng để mình thoả thích thể hiện những ý tưởng và tính cách cá nhân trong việc xây dựng một nơi để chia sẻ các ý tưởng.

Giống như mọi blog cá nhân khác, primecoffee trông thì “na ná” một tổ chức, nhưng thực tế chỉ là một blog cá nhân, do đó không tránh khỏi sai sót. Mặc dù mình rất muốn, nhưng việc tìm thêm bạn bè đồng hành cùng mình trong việc quả lý PrimeCoffee là không dễ dàng.

Nguyên nhân chính, là không phải ai cũng sẵn sàng tách bạch cái tôi cá nhân để tồn tại trên môi trường internet để giữ vững tính trung lập, khách quan khi viết về cà phê. Dù kể ra có vẻ khó, nhưng hoàn toàn có thể rèn luyện làm được. Cái khó thực sự là cá nhân mình không có đủ nguồn lực để đưa Prime phát triển nhanh và xa hơn. Mình và Prime vẫn là một blog cà phê ủ sẵn nhiều kỳ vọng, cần mẫn làm việc, nhưng riêng điều đó không thể tạo nên vào sự phát triển đột phá.

Cá nhân mình không phải là một người làm doanh nghiệp, Prime vì vậy cũng không phải là một tổ chức hoạt động hiệu quả, sinh lợi tốt trong ngành cà phê. Prime đã may mắn nhận được sự ủng hộ từ bạn, một phần đáng kể đến từ việc bán các ấn phẩm khởi đầu bằng cụm từ “Khoa Học…”; từ Khoa học Cảm quan, đến Khoa học Cà phê, và gần đây nhất là Khoa học Chiết Xuất. Quả thực, phải rất mê muội và thiếu đầu óc kinh doanh thì prime – hay mình mới dám cho ra đời nhiều tựa sách “oái ăm” đến vậy. Đã là sách “khoa học” mà còn là “khoa học về cà phê”, mình thực sự đã len lỏi sâu vào một con đường ngách, nơi mà bất kỳ tác giả, nhà xuất bản, hay nhà sản xuất cà phê nào cũng không có nhiều hứng thú, nói đến đây mình cũng muốt tuột hơi, nên thôi không bàn về sách nữa vậy.

Ban đầu, mình thường tập trung khai thác sự tối ưu từ khoá trong các bài để tăng thứ hạng tiềm kiếm trên google; nó làm kết cấu bài mất đi tính linh hoạt, tự nhiên. Vài năm gần đây, mình chỉ tập trung vào sáng tạo nội dung tốt – mặc kệ từ khoá và thứ hạng đi; Thế mà lại hay, nó phù hợp với người dùng, với mình và với cả công cụ tìm kiếm như google.

Ngành cà phê đã cho mình cơ hội được học tập, cọ xát và hơn hết là gặp gỡ được nhiều anh chị, bè bạn.

Sau mấy năm viết trên PrimeCoffee, trang tin này giờ đây đã không còn giống một blog cá nhân đơn thuần nữa. Bên cạnh các bài đăng, mình còn biên dịch một số sách, tài nguyên kiến thức và poster. Ngoài ra, để đáp ứng yêu cầu về việc cung cấp nội dung chất lượng cao, mình đã mở rộng thêm thư viện tài liệu và thư viện thuật ngữ. Nghe hơi phức tạp, nên nếu bạn cảm thấy lạc đường, hãy xem sơ đồ trang web tại đây nhé: Sơ đồ trang web.

Mình bắt đầu viết từ trước khi có cơ hội được va chạm thực tế và trực tiếp làm cà phê. Trong những năm đầu, khi chưa quen biết nhiều anh chị, bạn bè trong ngành, mình chỉ viết như một cách để ghi lại những bài học. Dần về sau, mình tích lũy thêm kiến thức và xây dựng được một số mối quan hệ.

Ban đầu, vì ít kinh nghiệm, nên mình chủ yếu dịch, biên tập và “mượn” hình ảnh từ internet. Dù rất chăm chỉ viết, nhưng vẫn luôn cảm thấy “thiếu thiếu” một điều gì đó không rõ ràng.

Từ năm 2021, mình có cơ hội được cọ xát nhiều hơn, tham gia cùng các anh chị và bạn bè trong ngành. Quan trọng nhất là sự đồng hành cùng Bùi Cảnh từ Bui Coffee Supply. Cùng nhau, chúng mình đã thực hiện vô số phép thử trên cà phê, ở mọi công đoạn sản xuất. Đây là khoảng thời gian mình trân quý nhất, vì từ đây, mình không chỉ mở rộng vốn sống mà còn tích lũy được nhiều kinh nghiệm làm việc. Những cuốn sách mình viết cũng được hình thành trong giai đoạn này.

Từ cuối năm 2023, mình gắn bó nhiều hơn với team 1500m và đặc biệt là có nhiều thời gian về vườn. Những câu chuyện từ đó dần lan rộng, chủ đề mình viết cũng mở rộng hơn, không chỉ xoay quanh hạt cà phê mà còn về người nông dân, canh tác và các mối quan hệ trong ngành cà phê… Với mình, đây là một sự trưởng thành trong cách viết, đồng thời cũng là bước chuyển mình của PrimeCoffee.

Hãy “think outside the bean” – suy nghĩ vượt ra ngoài hương vị của cà phê! Cà phê không chỉ là vòng tròn hương vị hay thang điểm SCA. Đằng sau mỗi tách cà phê là cả một hệ sinh thái, là những con người, những câu chuyện, và những giá trị đáng trân quý

Giờ đây, đến với PrimeCoffee, bạn sẽ không chỉ tiếp cận các chủ đề kỹ thuật và chuyên môn về cà phê đặc sản mà còn có những nội dung đa dạng hơn, lồng ghép cả góc nhìn xã hội. Hành trình cùng team 1500m đã giúp mình định hình quan điểm “Think outside the bean” và mở rộng nội dung trên website. Mình tin rằng, PrimeCoffee hôm nay là một trang tin có giá trị và hữu ích hơn rất nhiều cho bạn!

Đến đây, có lẽ mình đã nói về bản thân quá nhiều rồi. Giờ là lúc dành lời cảm ơn chân thành nhất đến bạn – dù bạn đã đồng hành cùng mình từ lâu hay chỉ mới ghé thăm PrimeCoffee gần đây. Sự quan tâm và ủng hộ của bạn chính là động lực để mình theo đuổi công việc này đến hôm nay.

Cuối cùng, PrimeCoffee vẫn là một dự án cá nhân, nơi mình vừa quản trị, vừa viết bài. Vì vậy, nếu có chậm trễ trong việc phản hồi bình luận hay cập nhật nội dung, mong bạn thông cảm nha!

Những gì mình học được, những trải nghiệm, va chạm thực tế, những mối quan hệ, những bạn bè quý giá đó thì không thể gác vào đâu được. Mình đã tích luỹ nhiều kinh nghiệm thực tiễn hơn trong lĩnh vực cà phê, được cọ xát kiến thức, ứng dụng những hiểu biết, rèn luyện được nhiều kỹ năng và quan trọng – là thấy công việc mình làm trong từng ấy năm có ích cho mọi người, biết được mình nên làm gì và có thể làm gì để tiếp tục phát triển Prime.

Cảm ơn bạn, vì đã đọc đến đây; và vì đã đồng hành cùng mình và PrimeCoffee!