Trên đảo Đông Timor, vào những năm 1920, một giống cà phê bất khả thi về mặt khoa học đã ra đời – Timor Hybrid. Bằng cách nào đó, một cây Coffea arabica và một cây Coffea canephora (Robusta) đã lai chéo và tạo ra một giống lai tự nhiên, một cây cà phê Arabica có chứa gen kháng bệnh mạnh mẽ của dòng Robusta.
Về danh pháp, trong một số tài liệu, Timor Hybird còn được gọi là HDT (viết tắt của Hibrido de Timor) hoặc Tim Tim (viết tắt của Timor Timur – tiếng Indonesia) ý chỉ vùng Đông Timor, vì nơi đây từng là tỉnh thứ 27 của Indonesia trước khi tuyên bố độc lập.
Trước tiên chúng ta cần hiểu rằng cà phê Arabica chiếm hơn 60% sản lượng cà phê toàn cầu trong nhiều thế kỷ, do chất lượng vượt trội của nó. Tuy nhiên, thật không may, Arabica (hay chính xác hơn là tất cả các giống cà phê con của nó) rất dễ bị bệnh gỉ sắt – một bệnh trên lá do nấm do Hemileia differatrix gây ra (bệnh không gây thiệt hại ngay lúc đó, mà sẽ giết dần cây cà phê, ta phải chờ 3 – 5 năm sau để lứa cây con mới cho thu hoạch). Ở một thái cực khác, cây cà phê Robusta chiếm phần còn lại của hoạt động sản xuất toàn cầu với tiềm năng chất lượng thấp hơn Arabica, nhưng lại mang trong mình khả năng đề kháng trước nhiều bệnh – bao gồm cả gỉ sắt.
Vậy Arabica 👍 x 💪 Robusta = Cây cà phê gì đó ? 👌 👌 👌 Rất tuyệt vời !
Và đúng như chúng ta nghĩ, Hibrido de Timor đã ra đời với tiềm năng hương vị của cây Arabica và khả năng kháng bệnh của Robusta – tuy nhiên, về mặt khoa học dường như “Chúa” đã giúp chúng ta có được “huyền thoại” này (phân tích bên dưới).
Hibrido de Timor được phát hiện vào năm 1927 trong một đồn điền cà phê Typica được thành lập vào năm 1917, tại Đông Timor ngày nay. Nông dân trồng cà phê ở Timor bắt đầu trồng Hibrido de Timor vào những năm 1940. Vào cuối những năm 50 và 60, hạt giống Timor Hybrid đã lan sang các đảo khác của Indonesia và sau đó đến các viện nghiên cứu trên khắp thế giới, nơi các nhà lai tạo đã lai chúng với các cây cà phê Arabica khác.
Điều làm nên huyền thoại của giống này là khả năng kháng bệnh gỉ sắt cà phê, điều mà không giống Arabica tự nhiên nào khác có được. Các nhà lai tạo đã dành phần lớn thế kỷ 20 để khai thác Timor Hybrid nhằm tạo ra các giống cà phê kháng bệnh gỉ sắt – hiện nay, một phần lớn diện tích trồng cà phê trên thế giới đã được trồng bằng con cháu của các nỗ lực này, thường được gọi là Sarchimor (Timor Hybrid x Villa Sarchi) và Catimor (Timor Hybrid x Caturra).
Quay lại với vấn đề lai tạo, việc một cây cà phê Arabica lai tự nhiên với một cây cà phê Robusta gần như không thể xảy ra. Vì bản thân cây cà phê Robusta là một loài lưỡng bội sở hữu hai bộ nhiễm sắc thể (chúng cần thụ phấn chéo), trong khi đó Arabica là một loại tứ bội có bốn bộ nhiễm sắc thể (tự thụ phấn). Vì vậy để có thể thực hiện quá trình này bằng bàn tay khoa học, chúng ta cần “nhân đôi” bộ nhiễm sắc thể của Robusta trước khi có thể lai chúng với nhau – Nhưng trong tự nhiên bằng cách nào đó, điều này đã xảy ra.
Trên mặt khoa học, Timor Hybrid mang trong mình biểu hiện gen của giống Arabica với bộ nhiễm sắc thể tứ bội (thay vì lưỡng bội như trên các cây Robusta). Có ít nhất năm gen kháng bệnh thừa hưởng từ Robusta tồn tại trong Timor Hybrid (SH5 đến SH9). Với bộ gen nay, Timor Hybrid “cầu nối” để giúp lai tạo ra các cây Arabica có chứa gen kháng bệnh khác.
Trong suốt thế kỷ 20, các nhà sinh vật học đã tìm cách khai thác nguồn gen từ Timor Hybrid để tạo ra các giống Arabica có tiềm năng hương vị cao và khả năng kháng bệnh CLR mạnh mẽ như Sarchimor (Timor Hybrid x Villa Sarchi) và Catimor (Timor Hybrid x Caturra).
Mặc dù Timor Hybrid có tầm quan trọng không phủ định đối với ngành công nghiệp cà phê toàn cầu, nhưng có rất ít nghiên cứu đã được thực hiện trên phạm vi địa lý hoặc về đặc điểm di truyền của các cây gốc ở Đông Timor. Điều này một phần là do nhiều đồn điền nơi đây đã bị bỏ hoang sau cuộc chiến tranh năm 1975 của Indonesia. Ngày nay Timor Hybrid là nền tảng cho nền kinh tế của Đông Timor, gần một nửa dân số chỉ dựa vào cà phê là sinh kế chính.
Nguồn tham khảo:
Chào bạn, mình là Nguyễn Tống Hải Vân, người sáng lập PrimeCoffee từ năm 2017. Trang này là nơi mình chia sẻ kiến thức mình học được từ internet và sách vở theo cách trực quan và dễ hiểu hơn. Cảm ơn bạn vì đã đồng hành cùng mình và PrimeCoffee!
Chào bạn, mình là Nguyễn Tống Hải Vân, người sáng lập PrimeCoffee từ năm 2017. Trang này là nơi mình chia sẻ kiến thức mình học được từ internet và sách vở theo cách trực quan và dễ hiểu hơn. Cảm ơn bạn vì đã đồng hành cùng mình và PrimeCoffee!
BẠN ĐANG TÌM KIẾM ??
TẤT CẢ CHUYÊN MỤC
THƯ VIỆN TÀI NGUYÊN
» Khám phá bộ sưu tập sách in và tài nguyên kiến thức từ PrimeCoffee!
PrimeCoffee không được vận hành bởi những chuyên gia và cũng không có động cơ thương mại thực sự, đây là một nơi dành cho bất kỳ ai yêu thích cà phê. Chia sẻ kiến thức một cách chuyên nghiệp & minh bạch là ưu tiên hàng đầu của Prime, không có quảng cáo và không gây nên xung đột lợi ích tiềm ẩn cho bất kỳ mắt xích nào trong ngành cà phê. Để đạt được điều này Prime luôn biết ơn sự đóng góp & ủng hộ của các bạn đã giúp Prime hữu ích hơn với cộng đồng – Tất cả sẽ không có ý nghĩa nếu thiếu đi các bạn!
Bởi vì nội dung là vốn quý nhất, nên PrimeCoffee luôn tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của người khác cũng như mong muốn người khác tôn trọng quyền của mình! Bạn có thể sử dụng, chia sẻ các thông tin trên đây miễn là tuân thủ theo các nguyên tắc Bản Quyền. Chúng mình luôn sẵn sàng nhận các phản hồi, bình luận để giúp trang tin tốt hơn và cuối cùng, đừng quên ghé thăm Fanpage để cập nhật những thông tin mới nhất nhé!
Khám phá sự thật đằng sau danh xưng "chuyên gia" trong ngành cà phê đặc sản. Liệu họ mang lại giá trị thực sự hay chỉ là hào nhoáng truyền thông? Bài viết phân tích sâu sắc về vai trò, đóng góp và hệ quả của hiện tượng bùng nổ chuyên gia trong ngành
Dù chưa từng có cơ hội được gặp gỡ trực tiếp, chúng mình đã biết đến bác Đoàn Triệu Nhạn qua những tài liệu, sách vở về cây cà phê, những bài học in đậm dấu ấn từ người đi
Trong thế giới cà phê đặc sản (specialty coffee), nơi các khái niệm như “single origin” (cà phê đơn nguồn gốc) và micro lots (lô siêu nhỏ) đã trở thành biểu tượng của chất lượng và sự độc đáo. Đây
Trong những năm gần đây, ngành cà phê đặc sản không ngừng đổi mới với sự xuất hiện của các phương pháp chế biến sáng tạo. Trong đó, cà phê thẩm thấu hương ( infused coffee ) – một xu
Sự đam mê của ngành cà phê đặc sản đối với các phương pháp chế biến thử nghiệm đang ngày càng khó phớt lờ. Trong những năm gần đây, sự xuất hiện của những loại cà phê được xử lý
Mặc dù espresso luôn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng các chuyên gia và người yêu cà phê, cà phê lọc thường được họ lựa chọn nhiều hơn. Trải nghiệm thưởng thức sự đơn giản của một tách
PrimeCoffee là nền tảng thông tin chất lượng cao cho các chủ đề quan trọng trong ngành cà phê. Chia sẻ nội dung hữu ích một cách chuyên nghiệp & minh bạch là ưu tiên hàng đầu của PrimeCoffee.
Một bình luận
Vì bản thân cây cà phê Arabica là một loài lưỡng bội sở hữu hai bộ nhiễm sắc thể (chúng cần thụ phấn chéo)
=> hình như có sự nhầm lẫn ở đây , Robusta mới mang hai bộ nhiễm sắc thể