Cà phê Eugenioides (Coffea eugenioides) là một loài cà phê hiếm, được coi là một trong những loài bố mẹ của cà phê Arabica hiện đại. Loại cà phê này nổi tiếng với vị ngọt tự nhiên, độ đắng và hàm lượng caffeine thấp, cùng với hương vị độc đáo gợi nhớ đến ngũ cốc, kẹo dẻo và một chút hương trái cây hoặc hoa.
Cà phê từ Eugenioides có hương vị nhẹ nhàng, ngọt ngào, với gợi ý trái cây và hoa. Độ chua thấp hơn Arabica, kết hợp cùng hàm lượng caffeine thấp, tạo nên cảm giác êm ái và tinh tế hiếm có.
Nguồn gốc và đặc điểm sinh học
- Phân bố tự nhiên: có nguồn gốc từ vùng Đông Phi, chủ yếu tại Uganda và Kenya, mọc hoang ở độ cao 1.200–2.000 mét.
- Vai trò di truyền: Eugenioides là “một nửa” tổ tiên của Arabica (loài còn lại là Coffea Canephora – Robusta). Chính từ Eugenioides mà Arabica thừa hưởng vị êm dịu và hàm lượng caffeine thấp hơn so với Robusta.
- Hàm lượng caffeine: thấp đáng kể, thậm chí thấp hơn cả Arabica, khiến loài này trở thành ứng viên tiềm năng cho nghiên cứu phát triển cà phê ít caffeine tự nhiên.
- Hạn chế: năng suất thấp, dễ nhiễm bệnh, do đó gần như không được trồng đại trà mà chỉ hiện diện ở các trung tâm nghiên cứu hoặc một số nông trại chuyên biệt.
Vai trò trong ngành cà phê
Coffea Eugenioides đã truyền cho Arabica những đặc tính quan trọng như vị ngọt dịu, cấu trúc hương phức tạp và hàm lượng caffeine thấp. Trong chọn giống hiện đại, Eugenioides thường được lai với Arabica hoặc Robusta để tạo ra những giống cà phê vừa ngon vừa có khả năng chống chịu tốt hơn trước bệnh hại và biến đổi khí hậu.
Một số nông trại còn thử nghiệm rang và chế biến Coffea Eugenioides nguyên bản, cho ra những tách cà phê độc đáo, đôi khi được mang đến các cuộc thi để phô diễn sự ngọt ngào và tinh tế hiếm có.
Vì sao hiếm khi thấy Coffea Eugenioides nguyên bản?
Mặc dù sở hữu giá trị di truyền và hương vị khác biệt, Coffea Eugenioides gần như không được canh tác thương mại. Lý do là năng suất thấp, dễ nhiễm bệnh và phân bố hạn chế, khiến việc trồng trọt trở nên tốn kém và rủi ro. Vì vậy, loài cà phê này chủ yếu tồn tại trong các dự án nghiên cứu hoặc được trồng thử nghiệm ở quy mô nhỏ, thay vì xuất hiện rộng rãi trên thị trường.