Villa Sarchi (còn gọi là La Luisa hay Villalobos Bourbon) là một đột biến tự nhiên của giống C. Bourbon với một đột biến gen khiến cây phát triển nhỏ hơn bình thường (hay còn gọi là đột biến lùn). Giống này được phát hiện ở Costa Rica từ những năm 1950 (hoặc 1960) ở vùng Tây Bắc của tỉnh Alajuela, sau đó đã trải qua chọn lọc phả hệ (lựa chọn từng cá thể cây trồng qua các thế hệ kế tiếp) ở đó.
Phân bố giống cà phê Villa Sarchi
Villa Sarchi thích nghi tốt ở độ cao 1300 – 1600m trên mực nước biển, chống chịu được gió mạnh, song rất nhạy cảm với bệnh gỉ sắt trên lá, bệnh berry và các bệnh tuyến trùng. Villa Sarchi không được trồng rộng rãi bên ngoài Costa Rica, mặc dù đã được giới thiệu đến Honduras vào năm 1974 bởi IHCAFE – Theo World Coffee Research
Từ thập niên 1970, khi các nhà lai tạo cà phê và người trồng ở Mỹ Latinh, cũng như ngành cà phê toàn cầu đã cực kỳ quan ngại về sự xuất hiện của bệnh gỉ sắt lá cà phê ở Mỹ Latinh. Hầu hết các giống thuộc loài Arabica không có khả năng khánh bệnh này và bản thân cây cà phê Villa Sarchi cũng không ngoại lệ. Tuy nhiên khi được lai tạo cùng với giống Villa Sarchi với sự ra đời nhóm giống Sarchimor có khả năng kháng bệnh gỉ sắt mạnh mẽ. Villa Sarchi đã được biết đến rộng rãi hơn trong hệ thống giống loài cà phê.
Villa Sarchi và con lai Sarchimor
Từ những năm 1958 – 1959, Viện nghiên cứu cà phê của Bồ Đào Nha (Centro de Investigação das Ferrugens làm Cafeeiro) viết tắt là CIFC, nổi tiếng với nghiên cứu về bệnh gỉ sắt trên lá cà phê, đã nhận được rất nhiều hạt giống Timor Hybrid từ đảo Đông Timor. Timor Hybrid là cây lai tự nhiên giữa C. arabica và C. robusta, xuất hiện tự nhiên trên đảo Timor vào những năm 1920. Đặc tính di truyền từ Robusta đã cho Timor kháng bệnh gỉ sắt rất tốt.
Từ hai lô hạt giống mà CIFC nhận được, các nhà lai tạo ở Bồ Đào Nha bắt đầu làm việc để tạo ra các giống cà phê mới có khả năng kháng bệnh, đồng thời có tầm vóc nhỏ gọn để nâng cao năng suất trên cùng một diên tích canh tác. Một trong những cây Timor Hybrid trên, được gọi là HDT CIFC 832/2, được lai với giống Villa Sarchi nhỏ gọn để tạo ra giống lai H361, đây một trong những cây “Sarchimor” đầu tiên được lai tạo với nguồn gen lùn – nhỏ kế thừa từ Villa Sarchi và đặc tính chống bệnh rỉ sắt thừa hưởng từ Timor Hybrid.
Nguồn tham khảo:
- www.varieties.worldcoffeeresearch.org/varieties/villa-sarchi