Heirloom là thuật ngữ dùng để chỉ các giống cà phê cổ truyền hoặc bản địa, thường được lưu truyền qua nhiều thế hệ mà không trải qua sự lai tạo hoặc cải tiến di truyền hiện đại.
Lưu ý, Landrace và heirloom đều là thuật ngữ để chỉ các giống cà phê có nguồn gốc bản địa hoặc truyền thống, nhưng chúng có những điểm khác biệt nhỏ. Trong khi Landrace nhấn mạnh mối liên hệ giữa giống cây với khu vực địa lý cụ thể, phát triển tự nhiên theo thời gian; Heirloom tập trung vào ý nghĩa lịch sử và tính nguyên bản của giống, không phụ thuộc nhiều vào vùng địa lý.
Gesha (hay “Geisha”) là đại diện tiêu biểu của Ethiopia Heirloom – hay cà phê bản địa của Ethiopia. Nó được phát tán từ thị trấn nhỏ Gesha, Ethiopia, đến Costa Rica. Gesha chỉ phát triển tốt ở những vùng vi khí hậu cụ thể với độ cao lớn (một trong số đó là khu vực xung quanh Boquete, Panama).
Đặc điểm của heirloom coffee:
Nguồn gốc bản địa:
- Heirloom là thuật ngữ chung để chỉ các giống cà phê Ethiopia. Những giống cà phê này chủ yếu được tìm thấy ở các khu vực có truyền thống canh tác cà phê lâu đời, như Ethiopia – nơi được coi là cái nôi của cây cà phê Arabica.
- Các giống heirloom ở Ethiopia, chẳng hạn, thường là các loài hoang dại hoặc bán hoang dại, mọc tự nhiên trong rừng.
Đa dạng sinh học: Heirloom coffee thường có mức độ đa dạng di truyền cao hơn các giống cà phê thương mại hiện đại, do ít bị tác động bởi lai tạo chọn lọc.
Hương vị độc đáo: Cà phê heirloom nổi tiếng với hương vị phong phú, phức tạp và thường mang các đặc điểm độc đáo của vùng trồng (terroir). Ví dụ, nhiều giống heirloom từ Ethiopia có hương vị trái cây, hoa cỏ và độ chua sáng đặc trưng.
Thách thức trong canh tác:
- Năng suất thấp hơn so với các giống cà phê hiện đại.
- Dễ bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh và biến đổi khí hậu, do không được lai tạo để cải thiện sức chống chịu.
