Các doanh nhân cà phê trẻ trong làn sóng thứ ba ban đầu tập trung vào sự sáng tạo, kết nối và xây dựng thương hiệu. Nhưng ngày nay, những người này đã trưởng thành và quan tâm đến sự ổn định kinh doanh hơn là sự mới lạ và mở rộng mạng lưới.
Coffee Intelligence
Làn sóng thứ ba của ngành cà phê là một phong trào tập trung vào việc nâng cao chất lượng cà phê, tính thủ công và sự kết nối trực tiếp với nguồn gốc cà phê. Khởi đầu từ cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000, phong trào này đã thay đổi cách chúng ta thưởng thức cà phê, nhấn mạnh vào việc sử dụng hạt cà phê đặc sản, các phương pháp pha chế thủ công và xây dựng mối quan hệ bền vững với những nông dân trồng cà phê. Giờ đây, khi những doanh nhân trẻ đầy nhiệt huyết của làn sóng thứ ba đã trưởng thành, ngành công nghiệp cà phê cũng đã thay đổi theo họ. Bài viết này sẽ khám phá những thay đổi này có ý nghĩa gì đối với những người mới tham gia vào lĩnh vực cà phê đặc sản và cách họ có thể học hỏi từ những người đi trước.
Chúng mình thực hiện bài đăng này như một phần mở rộng cho bài đăng Những Làn Sóng Cà Phê: Từ Hòa Tan Đến Cà Phê Đặc Sản, bạn có thể xem thêm “chủ nghĩa tinh hoa của cà phê đặc sản” trong chuỗi bài “Những làn sóng cà phê” để hiểu rõ hơn.
Trước tiên!, những doanh nghiệp đi đầu trong làn sóng thứ ba của ngành cà phê thường được công nhận là những thương hiệu tiên phong trong việc tập trung vào chất lượng, nguồn gốc và sự thủ công trong quy trình sản xuất cà phê. Một số cái tên tiêu biểu bao gồm: Stumptown Coffee Roasters: Thành lập ở Portland, Oregon vào năm 1999; Intelligentsia Coffee: Thành lập năm 1995 ở Chicago; Counter Culture Coffee: Thành lập ở Durham, North Carolina vào năm 1995; Blue Bottle Coffee: Bắt đầu ở Oakland, California vào năm 2002; Verve Coffee Roasters: Thành lập ở Santa Cruz, California vào năm 2007… Những doanh nghiệp này đã dẫn đầu phong trào Specialty Coffee, thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ với các nhà sản xuất cà phê và giúp định hình lại cách mà người tiêu dùng nghĩ về và trải nghiệm cà phê, từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ.
Những người tiên phong trong làn sóng thứ ba
Nhiều doanh nghiệp cà phê thuộc “làn sóng thứ ba” bắt đầu như những dự án khởi nghiệp, được dẫn dắt bởi những doanh nhân trẻ đầy hy vọng muốn thay đổi ngành cà phê. Hiện nay, khi nhiều chủ doanh nghiệp trẻ này đã trưởng thành và thay đổi, ngành cà phê cũng đã thay đổi theo.
Trong những ngày đầu, các doanh nghiệp cung cấp trải nghiệm làn sóng thứ ba là những ngoại lệ trong ngành cà phê. Nỗ lực nâng cao chất lượng và thông điệp của cà phê, họ tìm cách thêm vào ngành công nghiệp này các yếu tố “thủ công, đặc sản và cá nhân hóa” vốn phần lớn là phổ thông. Một thành phần cốt lõi của điều này là tạo ra và xây dựng cộng đồng. Đối phó với các chuỗi lớn, các doanh nghiệp làn sóng thứ ba này đã cung cấp các không gian để kết nối và tương tác với cà phê theo những cách mới, và cung cấp thông tin mới về cà phê cho khách hàng của họ.
Melbourne được mệnh danh là “thủ đô cà phê” với rất nhiều quán cà phê đặc sản
Giống như bất kỳ dự án kinh doanh mới nào, yếu tố mới lạ quan trọng hơn cả – và mọi thứ và đều gắn liền với nó. Những người tiên phong trong ngành ngay từ đầu làn sóng đã tìm cách tạo ra một thương hiệu độc đáo, dễ nhận biết cho mình bằng cách đầu tư mạnh vào yếu tố “wow” cũng như xây dựng và thuộc về một mạng lưới. Tham gia các chuyến đi đến nơi sản xuất cà phê, các sự kiện và các buổi chia sẻ sau đó, các buổi cupping và các triển lãm thương mại, v.v… là điều kiện tiên quyết để có được sự uy tín và tầm nhìn trong ngành.
Phong trào này phát triển song song với sự bùng nổ của mạng xã hội vào đầu những năm 2000, mang đến một cách kết nối mới và, theo nhiều nghiên cứu, các kênh “social media” đóng vai trò quan trọng trong việc giữ chân khách hàng. Những con đường kỹ thuật số mới này giúp các doanh nghiệp làn sóng thứ ba chia sẻ công việc của họ và kết nối với khách hàng toàn cầu, dẫn đến các mối liên hệ hợp tác, giao tiếp dễ dàng hơn giữa doanh nghiệp và khách hàng, và tạo ra sự hiện diện mạnh mẽ hơn trong ngành đang phát triển.
Giờ đây, thời thế đã thay đổi. Khi những người tiên phong về cà phê trẻ này đã trưởng thành và phát triển doanh nghiệp của mình, các ưu tiên của họ đã thay đổi – sau khi xây dựng thương hiệu, họ hiện đang cố gắng phát triển hoạt động kinh doanh của mình.
Giai đoạn “Vàng” đã kết thúc đối với làn sóng thứ ba
Cà phê đặc sản vẫn là một ngành còn khá non trẻ. Mặc dù Erna Knutsen đặt ra thuật ngữ “cà phê đặc sản” vào năm 1974 nhưng phải đến cuối thế kỷ này, nó mới bùng nổ phổ biến trên các thị trường tiêu thụ lớn. Mặc dù còn non trẻ nhưng ngành công nghiệp này đã phát triển với tốc độ đáng chú ý – và giờ đây, có vẻ như “giai đoạn tăng trưởng vàng” sau sự bùng nổ này có thể sắp kết thúc.
“Làn sóng thứ ba khi nó ra đời đã rất thú vị và mở đường cho chúng tôi đến vị trí hiện tại, tập trung vào chất lượng, tay nghề thủ công và mối liên hệ với nguồn gốc và nhà sản xuất. Tuy nhiên, nó cũng đi kèm với thói hợm hĩnh và những nhà lãnh đạo không phải lúc nào cũng phù hợp để dẫn dắt. Ngành công nghiệp hiện đã phát triển đến mức không còn những người chơi chủ chốt được chọn lọc dẫn đầu nữa. Những người khác đã tham gia vào lĩnh vực cà phê đặc sản và ngành này sẽ tốt hơn nhờ đó. Nếu trưởng thành đồng nghĩa với việc hiểu rõ hơn về kinh doanh, vận hành và sự xuất sắc trong lãnh đạo, thì tôi hoàn toàn ủng hộ”.
– Dẫn lời Laila Ghambari trên intelligence coffee
Những áp lực khác chắc chắn đã góp phần vào sự trưởng thành của các doanh nghiệp thuộc làn sóng thứ ba, bao gồm tình hình kinh tế khó khăn và trách nhiệm ngày càng tăng đối với nhân viên, khách hàng, đối tác và nhà đầu tư. Đối với nhiều người, những thay đổi này có thể chỉ đơn giản là dần dần xuất hiện do các chủ doanh nghiệp ngày càng già đi và phải sắp xếp các ưu tiên, có thể là lập gia đình, mở rộng kinh doanh hoặc trụ vững qua đại dịch toàn cầu sau đó là suy thoái kinh tế.
Tại Úc – một trong những thị trường phổ biến nhất cho cà phê làn sóng thứ ba – các quán cà phê đã mọc lên như nấm từ năm 2005 đến năm 2020. Hiện nay, Úc có khoảng 28,700 cửa hàng cà phê và quán cà phê. Đồng thời, gần một nửa số doanh nghiệp nhỏ tại đây thuộc sở hữu của những người từ 50 tuổi trở lên, và độ tuổi trung bình của các quản lý quán cà phê được ghi nhận là 40 tuổi.
Đối với những doanh nghiệp khác, việc chuyển từ chủ nghĩa lý tưởng sang trọng tâm kinh doanh sắc bén hơn còn khắc nghiệt hơn. Đại dịch COVID-19 đã chứng kiến nhiều doanh nghiệp nhỏ hơn thuộc làn sóng thứ ba đóng cửa và những doanh nghiệp còn lại phải đối mặt với áp lực bổ sung về chi phí gia tăng, lạm phát và các vấn đề về chuỗi cung ứng. Ngay cả khi một doanh nghiệp có thể xoay sở để ứng phó với đại dịch COVID, thì ngay cả khi các hạn chế được dỡ bỏ, hoạt động kinh doanh cũng khó có thể phục hồi nhanh như họ mong đợi. Khi sự hỗ trợ của chính phủ cạn kiệt và họ mất đi khả năng phục hồi đến mức chỉ cần đóng cửa thêm vài ngày nữa do sự cố thời tiết là họ đã gặp khó khăn.
Kết quả là, nhiều khía cạnh “thú vị” của hoạt động kinh doanh trong làn sóng thứ ba – bao gồm các chuyến đi và sự kiện – đã trở nên ít được ưu tiên hơn. Thay vào đó, nhiều người đang tập trung vào tổ chức, ưu tiên hiểu biết về tài chính và thúc đẩy các mối quan hệ có ý nghĩa để duy trì hoạt động kinh doanh của họ.
Bạn có nên tổ chức tham quan vùng nguyên liệu khi không có quỹ tiết kiệm không? Khi một doanh nghiệp phát triển, thu được lợi nhuận và có thể tiết kiệm tiền, doanh nghiệp sẽ có được sự linh hoạt trong việc quyết định đầu tư vào đâu.
Laila Ghambari
Người làm cà phê đặc sản đang thay đổi và ngành cũng vậy
Khi nhân khẩu học của các chủ doanh nghiệp thuộc làn sóng thứ ba ngày càng phát triển và thay đổi, trách nhiệm và trọng tâm của họ cũng tăng theo. Để luôn dẫn đầu trong những làn sóng này và duy trì sự phù hợp trong bối cảnh cạnh tranh, nhiều người đang nắm lấy vị thế ngày càng “chính thống” của cà phê đặc sản và đang tìm cách để trở nên hiệu quả hơn về mặt chi phí.
Nhưng những thay đổi trong hoạt động kinh doanh chắc chắn cũng dẫn đến những thay đổi về sản phẩm. Khi nhiều công ty lớn hơn tiếp tục mua lại các doanh nghiệp thuộc làn sóng thứ ba, có những lo ngại rằng điều này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng. Đây là mối quan tâm đặc biệt đối với các doanh nghiệp cà phê nhỏ hơn, vì họ phải tìm cách giảm chi phí để duy trì tính cạnh tranh. Việc cân nhắc những thay đổi hiệu quả về mặt chi phí mà không làm giảm giá trị cung cấp cho khách hàng là một sự cân bằng tinh tế và đòi hỏi phải hiểu rõ về nhân khẩu học của khách hàng cũng như những gì họ sẵn sàng trả.
Người tiêu dùng bình thường sẽ không mua loại cà phê hiếm mà bạn bán với giá 12 đô la một cốc hoặc cao hơn nữa – những loại cà phê này rất hiếm, và chỉ có một số ít người muốn chất lượng và trải nghiệm cao cấp đó. Chúng ta có thể phục vụ cả hai nhóm khách hàng này. Một doanh nghiệp có thể phục vụ cả hai nhóm sẽ phụ thuộc vào khả năng tiếp cận của họ.
Laila Ghambari
Thế hệ làn sóng thứ ba đã già đi và ngành công nghiệp cũng thay đổi theo họ. Sau những ngày đầu thử nghiệm và đam mê sự mới lạ, họ ít sẵn sàng mạo hiểm hơn khi trách nhiệm của họ tăng lên và họ phải điều chỉnh theo bối cảnh kinh tế mới, khó khăn hơn. Rủi ro là điều có thể chấp nhận đối với những người có khả năng chịu đựng, và hầu hết các doanh nghiệp nhỏ thì không. Và do đó chúng ta cần tập trung vào các thương hiệu tầm trung vẫn thuộc sở hữu độc lập và có đủ thời gian, nhân viên, cơ sở khách hàng và khả năng (động lực) để đổi mới.”
Điều này có thể có tác động lâu dài, đặc biệt đối với những người mới tham gia trong lĩnh vực này. Khác với những chủ doanh nghiệp tiên phong, “startup” đi trước, các doanh nghiệp mới chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng và học hỏi từ những sai lầm của người đi trước, tập trung phát triển doanh nghiệp hơn là định vị mình trong trong sự mới lạ.
Nguồn tham khảo:
- www.intelligence.coffee/ The third wave generation is getting older — and specialty coffee now means business
