Bảy kỹ năng cần có ở Barista chuyên nghiệp

Đối với một số người, làm barista là cách tuyệt vời để kiếm thêm thu nhập bán thời gian trong khi đang học. Đối với những người khác, đó là bước đệm để quản lý hoặc sở hữu một quán cà phê. Việc tìm hiểu thêm về các kỹ năng cần có của một barista có thể giúp bạn phát triển sự nghiệp hoặc thực hiện công việc một cách hiệu quả hơn. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ bàn về những kỹ năng quan trọng nhất mà một barista cần phát triển và đưa ra những mẹo cải thiện chúng.

Trước tiên, bạn cần xác định kỹ năng barista không phải là một “công thức” rập khuôn, mà là những khả năng bạn sử dụng khi làm việc tại quán cà phê để phục vụ khách hàng và pha chế đồ uống. Để trở thành một barista thành công, bạn có thể cần những kỹ năng chuyên môn như biết cách vận hành máy pha cà phê hoặc các dụng cụ chuyên dụng để pha espresso, đánh sữa hay trộn các thành phần nhằm tạo ra những loại đồ uống từ cà phê khác nhau. Bên cạnh đó, bạn cũng cần có các kỹ năng mềm như chăm sóc khách hàng và khả năng làm việc nhóm. Những kỹ năng này giúp việc tiếp xúc và phục vụ khách hàng trở nên dễ dàng hơn trong sự nghiệp barista.

Một barista giỏi không chỉ là người pha cà phê, mà còn là một kỹ thuật viên lành nghề – hiểu rõ khoa học đằng sau quá trình pha chế, sử dụng thành thạo nhiều thiết bị và máy móc khác nhau, đồng thời áp dụng kiến thức về cà phê để tư vấn hợp lý cho khách hàng. Dưới đây là những kỹ thuật quan trọng mà một barista cần nắm vững và cách tận dụng chúng hiệu quả.

Kiến thức cơ bản về cà phê

Chúng tôi thừa nhận đây không hẳn là một kỹ thuật, nhưng hiểu biết nền tảng về cà phê là điều kiện tiên quyết để nắm vững và áp dụng các kỹ thuật pha chế trong danh sách này.

Hồ sơ hương vị cà phê

Barista cần biết các đặc điểm hương vị cơ bản của cà phê và cách mô tả chúng. Những yếu tố nào được đánh giá cao nhất, như sự cân bằng, độ chua, độ ngọt? Khi khách hàng yêu cầu một ly cà phê “đậm đà” hay “mạnh”, họ thực sự đang mong đợi điều gì

Sản xuất, chế biến & rang xay

Hiểu sự khác biệt giữa các phương pháp sơ chế cà phê phổ biến, cà phê đơn nguồn gốc (single origin) và blend coffee, hay cà phê đặc sản. Những yếu tố này ảnh hưởng thế nào đến trải nghiệm của khách hàng? Bạn không c ần phải là chuyên gia về sản xuất cà phê, nhưng cần nắm vững kiến thức cơ bản.

Rang xay cũng là yếu tố quan trọng, không chỉ quyết định hương vị mà còn ảnh hưởng đến cách pha chế. Chẳng hạn, cà phê rang đậm có xu hướng bị phân hủy nhiều hơn và dễ đắng hơn so với rang nhạt, do đó có thể cần nhiệt độ pha thấp hơn. Do đó, việc hiểu cách pha chế để tạo ra hương vị và kết cấu mong muốn từ hạt cà phê có thể giúp bạn nổi bật so với các barista khác.

Chiết xuất & pha chế

Pha cà phê không chỉ là nhấn nút. Một barista giỏi cần hiểu rõ quá trình chiết xuất – cách nước hòa tan và kéo các hợp chất hương vị từ bột cà phê. Các hợp chất khác nhau được chiết xuất ở các thời điểm khác nhau, cho phép kiểm soát hương vị của ly cà phê cuối cùng.

Tốc độ chiết xuất bị ảnh hưởng bởi kích thước xay, tỷ lệ cà phê/nước, nhiệt độ nước, mức độ rang và nhiều yếu tố khác. Ngoài ra, các yếu tố như độ tươi của cà phê, loại giấy lọc hay chất lượng nước cũng tác động lớn đến hương vị ly cà phê thành phẩm.

• Xem thêm: Chiết xuất cà phê lý tưởng, từ Under đến Over-extract

Xay cà phê

Kỹ thuật xay cà phê là một trong những yếu tố quan trọng mà barista cần nắm vững, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và hương vị của tách cà phê. Độ mịn, độ đồng đều, liều lượng, cũng như khả năng điều chỉnh phù hợp với từng mức độ rang, đặc tính hạt và thời gian nghỉ sau khi rang – tất cả đều phụ thuộc vào kỹ thuật xay. Dù là thao tác mang tính nền tảng, nhưng việc xay cà phê thường bị xem nhẹ. Chính vì thế, sự thành thạo trong kỹ thuật này là dấu hiệu của một barista chuyên nghiệp.

• Trước tiên, cà phê nên được xay ngay trước khi pha để tránh mất hương thơm và bị ôi nhanh. Đây là nguyên tắc cơ bản cần hiểu trước khi làm chủ các kỹ thuật pha chế khác. Thứ hai, bạn cần nắm rõ tầm quan trọng của độ mịn bột cà phê đối với từng phương pháp pha và quá trình chiết xuất. Cà phê xay càng mịn, tốc độ chiết xuất càng nhanh, nhưng nước lại chảy chậm hơn do diện tích tiếp xúc giữa nước và bột cà phê lớn hơn, đồng thời các khe hở giữa các hạt bột nhỏ hơn.

• Nếu cà phê có vị đắng quá gắt (chiết xuất quá mức), bạn có thể thử xay thô hơn để làm chậm quá trình chiết xuất và rút ngắn thời gian pha. Ngược lại, nếu cà phê có vị chua gắt (chiết xuất chưa đủ), hãy xay mịn hơn. Ngoài ra, barista cần biết cách hiệu chỉnh máy xay cho máy pha espresso. Cài đặt độ mịn lý tưởng sẽ thay đổi tùy vào thời tiết, độ tuổi của hạt cà phê sau khi rang và nhiều yếu tố khác, thậm chí có thể phải điều chỉnh theo từng ngày hoặc từng giờ. Do đó, hiệu chỉnh máy xay là một kỹ năng không thể thiếu của barista trong các quán cà phê specialty.

Pha chế espresso

Pha espresso đòi hỏi nhiều thao tác kỹ thuật khác nhau, trong đó nén cà phê (tamping) là một bước quan trọng nhưng thường bị xem nhẹ. May mắn là khi đã thành thạo, đây lại là một kỹ năng khá đơn giản. Ngoài ra, có nhiều tranh luận xoay quanh việc phân bố bột cà phê trước khi nén có ảnh hưởng thế nào đến chiết xuất.

Tùy vào loại máy pha, barista cũng cần hiểu về tiền chiết xuất (pre-infusion), điều chỉnh áp suất (pressure profiling), kiểm soát dòng chảy (flow profiling) và nhiều yếu tố khác để tối ưu chất lượng espresso.

Tuy nhiên, rất ít khách hàng chỉ gọi một ly espresso nguyên bản (trừ khi bạn đang ở Ý). Phần lớn sẽ yêu cầu các đồ uống pha chế từ espresso, vì vậy bạn cần nắm rõ những loại phổ biến như latte, cappuccino, flat white, long black, Americano, cortado và macchiato.

Ngoài ra, bảo trì máy pha espresso là một phần không thể thiếu. Máy cần được vệ sinh và bảo dưỡng theo ngày, tháng và năm, trong đó nhiều công đoạn sẽ do nhân viên quán cà phê trực tiếp thực hiện.

Barista Technical | Sổ tay kỹ thuật chuyên nghiệp cho Barista

Barista Technical được thiết kế để giúp bạn nâng cao kiến thức và cải thiện hiệu quả công việc tại quán cà phê. Sổ tay kỹ thuật số này bao gồm kiến thức nền tảng, hướng dẫn kỹ thuật và các mẹo hữu ích nhằm hỗ trợ bạn trong việc phục vụ khách hàng cũng như pha chế những ly cà phê chất lượng.

Bạn có thể tải về miễn phí tài liệu này trên PrimeCoffee. Cùng hám phá và bắt đầu hành trình trở thành một barista chuyên nghiệp ngay hôm nay!

TẢI NGAY

Đánh sữa, rót sữa & latte art

Cà phê kết hợp với sữa là một sự hòa quyện tuyệt vời, nhưng để đánh sữa và rót sữa đẹp mắt lại đòi hỏi nhiều luyện tập. Mục tiêu của bạn là tạo được kết cấu sữa mịn, không bị cháy khét. Vị trí đặt vòi hơi, tốc độ rót và nhiều yếu tố khác đều ảnh hưởng đến kết quả.

• Xem thêm: Nguyên lý của kỹ thuật đánh sữa (steam milk)

Hãy chú ý đến lượng sữa bạn sử dụng. Nếu đánh quá nhiều, sữa dư thừa sẽ bị lãng phí, gây ảnh hưởng đến chi phí quán và môi trường. Ngoài ra, chất lượng sữa cũng đóng vai trò quan trọng. Các loại sữa thay thế từ thực vật thường khó đánh bọt và tạo latte art hơn sữa bò, đòi hỏi kỹ thuật điều chỉnh phù hợp.

Bạn cũng có thể thử luyện tập với nhiều loại ca đánh sữa khác nhau, vì hình dạng miệng ca và độ sâu sẽ ảnh hưởng đến cách rót. Trong hầu hết các quán cà phê specialty, latte art gần như là tiêu chuẩn. Các mẫu cơ bản như trái tim, hoa tulip hay rosetta là kỹ thuật nền tảng. Khi đã thành thạo, giới hạn duy nhất của bạn chỉ là trí tưởng tượng – và sự kiên nhẫn của khách hàng.

Pha chế thủ công

Một menu specialty coffee sẽ không thể trọn vẹn nếu thiếu cà phê lọc. Barista cần làm quen với các dụng cụ pha thủ công phổ biến như Kalita Wave, AeroPress và đặc biệt là phin cà phê Việt Nam – một phương pháp pha chế mang đậm bản sắc văn hóa cà phê Việt. Hiểu rõ cách kiểm soát độ mịn bột cà phê, tỷ lệ nước, lực nén nắp gài và tốc độ nhỏ giọt sẽ giúp barista điều chỉnh được hương vị mong muốn khi pha phin. So với các phương pháp pour-over, pha phin có tốc độ chiết xuất chậm hơn, tạo ra cà phê có kết cấu dày, hậu vị đậm đà, thường được dùng để pha cà phê sữa đá hoặc cà phê đen truyền thống.

Ngoài ra, barista cũng cần hiểu sự khác biệt giữa các phương pháp pha khác như Kalita Wave hay AeroPress, không chỉ để pha đúng kỹ thuật mà còn để tư vấn phù hợp cho khách hàng. Việc nắm vững tầm quan trọng của các loại giấy lọc và cách điều chỉnh công thức pha sẽ giúp kiểm soát hương vị tối ưu. Bên cạnh đó, nhiều quán cà phê specialty còn phục vụ batch brew – thậm chí có nơi còn ưu tiên phương pháp này hơn pha thủ công. Dù batch brew thường không được đánh giá cao bằng các phương pháp thủ công, nhưng khi được thực hiện đúng cách, nó mang lại chất lượng ổn định và hương vị ngon.

Việc thành thạo cách vận hành các dụng cụ pha thủ công, điều chỉnh thời gian pha và độ dày lớp bột cà phê để đạt được hồ sơ hương vị mong muốn sẽ là một kỹ năng giá trị đối với barista tại Việt Nam.

Thiết lập công thức pha chế & khắc phục lỗi

Có hai dạng thiết lập công thức pha chế mà barista có thể cần thực hiện.

Thứ nhất là xây dựng công thức pha espresso hoặc filter. Đây là quá trình xác định thời gian pha, nhiệt độ nước, cỡ xay và các thông số quan trọng khác để tối ưu hóa hương vị cho từng loại cà phê. Barista cũng cần có khả năng phân tích và khắc phục các vấn đề thường gặp. Tại sao batch brew lại có lớp dầu quá nhiều? Vì sao espresso bị nhạt và thiếu body? (À, và nếu bạn đang đánh giá espresso chỉ dựa vào crema, hãy bỏ ngay quan niệm đó – có những loại cà phê không tạo crema tốt.)

Việc hiệu chỉnh công thức và khắc phục lỗi đòi hỏi sự am hiểu về chiết xuất, sự kiên nhẫn và nhiều kinh nghiệm thực tiễn. Khi thành thạo, barista sẽ tự tin hơn trong việc điều chỉnh cà phê theo ý muốn.

Thứ hai là sáng tạo đồ uống đặc trưng (signature beverage). Một số quán cà phê specialty chỉ phục vụ các loại cà phê truyền thống như đen, latte hay cappuccino, trong khi những nơi khác sáng tạo với siro, gia vị, hoa lá để tạo ra các công thức đồ uống độc đáo, thu hút khách hàng mới. Điều này đòi hỏi barista phải có hiểu biết về sự kết hợp hương vị, kết cấu và mùi thơm – thứ chỉ có thể đạt được thông qua thử nghiệm và thực hành liên tục.

Vệ sinh & an toàn thực phẩm

Có thể bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy vệ sinh được liệt kê như một kỹ năng barista quan trọng, nhưng đây là yếu tố cốt lõi trong mọi quán cà phê. Công việc dọn dẹp thường bị đánh giá thấp, nhưng một môi trường sạch sẽ không chỉ tạo thiện cảm với khách hàng mà còn đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.

Mỗi ngày, barista cần vệ sinh nhanh chóng và kỹ lưỡng mọi thứ từ máy espresso đến tủ lạnh. Điều này bao gồm cả việc lau sàn đúng cách, ghi chép hạn sử dụng thực phẩm, sử dụng hóa chất công nghiệp an toàn và duy trì quy trình làm sạch hiệu quả. Duy trì tiêu chuẩn vệ sinh cao là điều bắt buộc trong mọi quán cà phê. Một không gian sạch sẽ không chỉ giúp tuân thủ các quy định an toàn thực phẩm mà còn nâng cao trải nghiệm của khách hàng.

Dù đây không phải phần hấp dẫn nhất của nghề barista, nhưng nó lại là một trong những yếu tố quan trọng nhất – đặc biệt là dưới con mắt của khách hàng và thanh tra an toàn thực phẩm.

Cuối cùng

Pha chế cà phê không chỉ là chuyện nắm vững các kỹ thuật. Barista còn cần có kỹ năng phục vụ khách hàng, làm việc nhóm, linh hoạt và chịu được áp lực cao. Đây là một công việc đòi hỏi sự cống hiến, nhưng cũng mang lại nhiều niềm vui và sự sáng tạo. Một khi các kỹ năng then chốt được nắm vững, yếu tố làm nên sự khác biệt của một barista nằm ở trải nghiệm mà bạn cung cấp cho khách hàng. Hay nói cách khác, sản phẩm của một barista là dịch vụ khách hàng, và cà phê là một phần quan trọng trong đó.

Sản phẩm của Barista không chỉ là cà phê, mà là trải nghiệm của khách hàng!

Kỹ năng phục vụ khách hàng xuất sắc là một trong những yếu tố quan trọng nhất của nghề barista. Tối thiểu, bạn cần luôn lịch sự và sẵn sàng hỗ trợ khách hàng. Tuy nhiên, để đạt đến sự xuất sắc, barista cần phải biết ghi nhận những khách hàng quen, giải quyết nhanh chóng các vấn đề dù đôi khi đòi hỏi thêm công sức, và duy trì thái độ tích cực, thân thiện ngay cả trong những tình huống khó khăn.

Một trải nghiệm dịch vụ khách hàng tuyệt vời không chỉ mang lại nhiều khách hàng quay lại cho quán mà còn giúp barista nhận được những khoản tip xứng đáng. Bằng cách nỗ lực mang đến trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng, barista góp phần tạo nên thành công chung của quán cà phê.

Khi làm chủ những kỹ năng trên, bạn sẽ không chỉ là một barista giỏi – mà còn là một người kể chuyện bằng hương vị cà phê.

• Có thể bạn muốn xem: Khi Barista là “cuộc sống”; Đó nên là một cuộc sống tốt!

Nguồn tham khảo:

• www.perfectdailygrind.com/ The seven barista techniques you need to maste
• www.https://www.indeed.com/ Barista Skills: Definition and Examples
• www.https://pos.toasttab.com/ Barista Skills: What Skills Do You Need to be a Barista
• www.clubtraining.com.au/ Seven Valuable Barista Skills That Employers Value