Hương vị và cường độ hương vị

Đọc trong: 2 phút

Thông thường (và hợp lý về mặt ngữ nghĩa khi diễn đạt) độ mạnh (hay yếu) sẽ đề cập đến lượng chất hòa tan, trong quá trình pha cà phê, được loại bỏ khỏi cà phê xay và hòa vào nước. Trong khi cường độ (đậm hay nhạt) sẽ đề cập đến các ấn tượng cảm quan về khả năng nhận biết của hương vị. Một loại cà phê yếu có thể mang vị chua hoặc đắng đậm, trong khi một loại cà phê mạnh có thể chỉ chua hoặc đắng nhẹ.

Tuy nhiên, chúng ta thường nhầm lẫn (hoặc bỏ qua sự xác đáng về ngữ nghĩa) khi phải khi diễn đạt các giá trị cảm quan của cà phê đó thông qua thuật ngữ body. Khái niệm về body của cà phê không mang tính trực quan. Từ này không ngay lập tức truyền đạt một ý nghĩa rõ ràng, và những người mới tiếp cận với cà phê sẽ dễ dàng tin rằng nó có liên quan đến độ mạnh hoặc thậm chí là vị đắng của cà phê. Nói một cách đơn giản, body là biểu hiện xúc giác chính của một ly cà phê, bao gồm độ mạnh (hoặc độ nặng) và kết cấu của nó trong miệng*. Độ mạnh (strength) mang lại đặc điểm hương vị cho cà phê, trong khi body mang lại cho cà phê cảm giác ngon miệng. Cà phê có thể có một body dày dặn, nhưng không có vị đậm.

Các yếu tố ảnh hưởng đến cảm nhận body

Yếu tố thứ nhất góp phần vào khái niệm của body là độ dày (độ nặng) được tạo nên bởi các chất rắn lơ lửng trong cà phê. Chất rắn lơ lửng là những hợp chất vì một lý do nào đó không hòa tan trong nước nhưng có thể “bơi” trong cà phê. Ví dụ: các phân tử polysaccharide không thể hòa tan vì kích thước “cỡ đại” của chúng, nhưng chúng thoát ra khỏi hạt cà phê, đi vào chiết xuất dưới dạng chất rắn lơ lửng, và làm nên cảm giác “dày dặn” của cà phê.

Yếu tố thứ hai, giúp hoàn thiện định nghĩa của body là kết cấu của nó trong miệng, các chất lỏng kỵ nước – nghĩa là “không thể hòa vào nước”, như dầu và các chất béo lơ lửng làm tăng cảm giác mịn hoặc độ nhớt. Dầu và các chất béo khác trong cà phê không hòa tan trong nước nhưng có thể bị nhũ hóa (bọt crema trong Espresso) nhờ các hợp chất khác như protein, bao quanh và ổn định bề mặt của các giọt dầu này.

Độ mạnh (gây nên bởi nồng độ chất rắn hòa tan) là yếu tố đặc trưng, giúp phân biệt Espresso với các thức uống khác

Các phương pháp pha bằng áp suất như Espresso tận dụng năng lượng cao để nhũ hóa lipid và protein từ cà phê để tạo crema; do đó chúng có body dày, với độ nhớt cao. Các phương pháp lọc thô như French press cho phép nhiều chất rắn lơ lửng vào trong cà phê hơn so với các phương pháp lọc tinh như lọc giấy. Do đó body của cà phê lọc có xu hướng nhẹ/yếu hơn nhiều so với cà phê French press.

Tóm lại, body trong phạm vi của đánh giá cảm quan, đề cập đến phương pháp đo lường cảm nhận xúc giác do các đầu dây thần kinh trong miệng phản ứng với chất không hòa tan – cả lỏng và rắn, lơ lửng trong cà phê, chủ yếu đến từ chất rắn huyền phù và chất béo trong cà phê. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất của chúng ta ngay bây giờ là tiếp tục nghiên cứu về độ mạnh/nồng độ, hay tổng lượng chất rắn hoà tan trong cà phê.

Cập nhật vào Tháng 2 18, 2025